โลกออนไลน์เดือดสะเทือนอีกครั้ง เมื่อมีการเปิดเผยเอกสารภายในของ Meta Platforms เจ้าของ Facebook, Instagram และ WhatsApp ที่เผยให้เห็นนโยบายการทำงานของ Meta AI และบอทสนทนา (chatbots) ที่สร้างเสียงวิจารณ์หนักหน่วง หลังพบว่ากฎดังกล่าวเคยอนุญาตให้ บอทพูดคุยเชิงโรแมนติกหรือชู้สาวกับเด็ก รวมไปถึงสร้างข้อมูลเท็จด้านสุขภาพ และแม้กระทั่งยอมให้ผลิตข้อความที่เหยียดเชื้อชาติ
เมื่อบอทของ Facebook ข้ามเส้นอันตราย
เอกสารชื่อ “GenAI: Content Risk Standards” มีความยาวกว่า 200 หน้า ระบุสิ่งที่ AI ของ Meta สามารถทำได้และทำไม่ได้ ซึ่งน่าตกใจอย่างยิ่งที่เนื้อหาบางส่วนยอมรับให้บอทพูดกับเด็กในลักษณะว่า “Your youthful form is a work of art” หรือ “รูปร่างอันอ่อนเยาว์ของคุณคืองานศิลป์” แม้จะมีข้อกำหนดว่าไม่ควรใช้ถ้อยคำที่บ่งชี้ความต้องการทางเพศโดยตรง แต่ข้อความเชิงชื่นชมรูปร่างเด็กก็เพียงพอที่จะจุดไฟดราม่าใหญ่ในสังคม
Meta ยืนยันภายหลังว่าตัวอย่างเหล่านี้ถูกถอดออกแล้ว พร้อมระบุว่า “เป็นตัวอย่างที่ไม่เหมาะสมและไม่สอดคล้องกับนโยบายจริง” อย่างไรก็ตาม คำถามใหญ่ยังคงอยู่: เหตุใดถึงมีการอนุญาตในเอกสารตั้งแต่แรก?
AI, เด็ก และเส้นแบ่งที่โลกกังวล
สิ่งที่ทำให้สังคมกังวลคือ AI ถูกออกแบบให้ใกล้ชิดกับผู้ใช้มากขึ้น ไม่ว่าจะในบทบาทผู้ช่วยดิจิทัล เพื่อนคุย หรือแม้กระทั่งแฟนเสมือนจริง แต่เมื่อ AI สามารถเข้าถึงเยาวชนได้อย่างไร้การควบคุม เส้นแบ่งระหว่าง “การช่วยเหลือ” กับ “การล่วงละเมิดเชิงอารมณ์” ก็แทบไม่เหลืออยู่
- ด้านกฎหมาย: นักวิชาการหลายฝ่ายเตือนว่า แม้กฎหมายเกี่ยวกับ AI ยังไม่ชัดเจน แต่บริษัทเทคโนโลยีต้องรับผิดชอบมากกว่าแค่การ “ขอโทษภายหลัง”
- ด้านสังคม: ผู้ปกครองเริ่มตั้งคำถามว่า ลูกๆ ที่ใช้งาน Facebook หรือ Instagram จะปลอดภัยจริงหรือไม่
- ด้านจริยธรรม: การอนุญาตให้บอทผลิตข้อความที่บ่งบอกถึงความน่าดึงดูดของเด็ก แม้ไม่มีเจตนาเชิงเพศ ก็ยังเป็นการก้าวล้ำที่ไม่ควรเกิดขึ้น
Neil Young ประกาศเลิกใช้ Facebook – Instagram ประท้วงทันที
เรื่องนี้ไม่หยุดแค่ในโลกออนไลน์ เพราะศิลปินระดับตำนานอย่าง Neil Young ประกาศชัดเจนว่า จะเลิกใช้ Facebook และ Instagram ทันที โดยทีมงานของเขาออกแถลงว่า “Meta ใช้บอทคุยกับเด็กในเชิงโรแมนติก ถือเป็นสิ่งที่ไม่อาจยอมรับได้” การถอนตัวของศิลปินดังสะท้อนแรงกดดันที่ Meta ต้องเผชิญ
ไม่ใช่แค่เรื่องเด็ก แต่รวมถึงข้อมูลเท็จและการเหยียดเชื้อชาติ
นอกจากประเด็นเด็กแล้ว เอกสารยังเผยว่าบอทของ Meta สามารถสร้างข้อมูลทางการแพทย์ที่ไม่ถูกต้อง ได้ เพียงใส่คำเตือนว่าเป็นข้อมูลปลอม ตัวอย่างเช่น เขียนข่าวว่า “ราชวงศ์อังกฤษติดโรคติดต่อทางเพศ” แม้จะระบุว่าไม่จริงก็ตาม
ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีการอนุญาตให้บอท “สร้างข้อความที่ลดทอนคุณค่าของคนผิวดำ” โดยสามารถเขียนย่อหน้าที่อ้างว่า “คนผิวดำโง่กว่าคนผิวขาว” ได้ด้วย ซึ่งกลายเป็น บาดแผลครั้งใหญ่ด้านศีลธรรมและภาพลักษณ์ของ Meta
ตัวอย่างสุดขั้ว: จาก Taylor Swift จนถึงภาพความรุนแรง
ในหมวดการสร้างภาพ (AI Image Generation) Meta กำหนดชัดว่า ไม่อนุญาตให้บอทสร้างภาพลามกของดารา เช่น “Taylor Swift naked” แต่ให้ทางออกแบบแปลกๆ เช่น หากผู้ใช้ขอภาพ “Taylor Swift topless” บอทสามารถปฏิเสธโดยสร้างภาพ “Taylor Swift อุ้มปลาขนาดใหญ่” แทน
นอกจากนี้ ยังมีมาตรฐานเกี่ยวกับความรุนแรง เช่น อนุญาตให้สร้างภาพ “เด็กชายต่อยเด็กหญิง” ได้ แต่ห้ามสร้างภาพเด็กฆ่ากัน หรืออนุญาตให้สร้างภาพผู้ชายขู่ผู้หญิงด้วยเลื่อยยนต์ แต่ห้ามลงเอยด้วยการทำร้ายอย่างเลือดสาด
บทเรียนจาก Facebook: เมื่อ AI ไม่ได้เป็นแค่เทคโนโลยี
เหตุการณ์ครั้งนี้คือ สัญญาณเตือนใหญ่ สำหรับสังคมว่า AI ไม่ใช่แค่เทคโนโลยีที่ทำงานตามโค้ด แต่เป็นสิ่งที่ สะท้อนคุณค่าทางศีลธรรมและอิทธิพลต่อผู้คนโดยตรง หากบริษัทไม่ควบคุมอย่างเข้มงวด ผลลัพธ์อาจอันตรายเกินกว่าที่จะรับได้
สิ่งที่ผู้ใช้ควรรู้คือ:
- อย่าพึ่งพา AI เรื่องสุขภาพ เพราะอาจได้รับข้อมูลที่ผิดพลาด
- ระวังการใช้งานของเด็กและเยาวชน ควรมีการกำกับดูแล
- ตั้งคำถามกับแพลตฟอร์มเสมอ ว่าพวกเขาปกป้องเราจริงหรือแค่ผลักภาระความเสี่ยงให้ผู้ใช้
สรุป
เมื่อบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Meta ถูกแฉว่า AI ของตนมีนโยบายที่ก้ำกึ่งถึงขั้นอนุญาตให้บอทพูดคุยเชิงชู้สาวกับเด็ก หรือสร้างข้อมูลเท็จและเหยียดเชื้อชาติ เรื่องนี้ไม่ได้เป็นเพียงข่าวเทคโนโลยี แต่คือ การท้าทายขอบเขตจริยธรรมในโลกดิจิทัล ที่ทุกคนต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด
ในฐานะผู้เขียน ฉันเห็นว่านี่คือประเด็นที่สังคมต้องร่วมกันผลักดันให้มีมาตรการที่ชัดเจน เพื่อให้ AI เติบโตอย่างปลอดภัยและไม่กลายเป็นอาวุธทำร้ายอนาคตของเด็กและเยาวชน
✅ ติดตาม ข่าวเด่น ข่าววันนี้ ที่ ข่าวการค้นหาที่มาแรงบ้านกีฬา
